Ngày nay, công nghệ số là một điều cần thiết và trở thành một phần không thể thiếu được trong cuộc sống của mỗi người. Chúng không chỉ mang lại nhiều lợi ích mà còn giúp chúng ta khám phá thế giới một cách chân thực hơn. Tuy nhiên, thời đại nào cũng sẽ có mặt lợi và mặt hại riêng của nó. Và vấn đề được đặt ra ở đây rằng ba mẹ cần phải nuôi dạy và giáo dục con cái của mình như thế nào để phát triển toàn diện nhất trong thời đại này?
THỜI ĐẠI 4.0
Thời đại công nghệ 4.0 là một trong những cuộc cách mạng lịch sử, có ý nghĩa tác động mạnh mẽ, tạo nên sự thay đổi lớn lao trong cuộc sống, kinh tế và sự phát triển của nhân loại, thế giới. Trước đây chúng ta cũng đã có những cuộc cách mạng có ý nghĩa khá tương tự, đó là cách mạng nông nghiệp, cách mạng công nghệ lần thứ nhất, cách mạng công nghiệp lần thứ 2, thứ 3 và cách mạng công nghệ 4.0 chính là cuộc cách mạng tiếp theo viết vào chuỗi lịch sử này.
Thời đại 4.0 là thời đại tập trung vào công nghệ thay vì nông nghiệp hay công nghiệp như các cuộc cách mạng trước đó. Tính công nghệ ở đây nói về sự bùng nổ phát triển mạnh mẽ vô cùng của nền tảng internet và các ứng dụng từ internet vào tất cả các ngành nghề, lĩnh vực trong cuộc sống. Ví dụ trong lĩnh vực kinh doanh, thì kinh doanh trong thời đại công nghệ số là hình thức kinh doanh online. Khách hàng không cần phải đi tới tận cửa hàng mới có thể mua được mặt hàng mình mong muốn, cũng có thể là doanh nghiệp không cần có cửa hàng mà vẫn có thể kinh doanh. Với quá trình bùng nổ mạnh mẽ của internet toàn cầu, thì việc mua hàng đã trở nên dễ dàng hơn nhiều so với những cách mua hàng và kinh doanh truyền thống. Hiện nay có rất nhiều trang web giúp doanh nghiệp và người mua có thể trao đổi thông tin sản phẩm, mua sản phẩm dễ dàng như: Facebook, Shopee, Lazada, Sendo, Tiki,…
Các công nghệ như máy tính, máy tính xách tay, điện thoại di động cũng đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống. Internet đã mang toàn bộ thế giới đến với chúng ta. Chỉ với vài cú chạm, nhấp chuột và vuốt là bạn có thể biết những gì đang xảy ra ở trên thế giới mà thời gian lại vô cùng nhanh, chỉ mất mấy giây để thao tác.
Và theo thống kê về số lượng người sử dụng công nghệ số, Việt Nam hiện có khoảng 70% dân số sử dụng điện thoại thông minh, tương đương với tỷ lệ người sử dụng internet. Trong số này, có 64% thuê bao đã kết nối 3G, 4G và 95% thiết bị sử dụng internet. Mỗi người dùng trung bình mất 3 giờ 18 phút mỗi ngày để sử dụng internet qua di động.
TRẺ CON THỜI ĐẠI 4.0
Sự phát triển của xã hội ngày càng mạnh mẽ khiến những khoảng không gian ngày một bị thu hẹp, biến mất. Trẻ con trở nên thiếu chỗ chơi, tính kết nối cộng đồng, các hoạt động ngoại khóa cũng vì vậy phần nào bị hạn chế. Các con có cơ hội, điều kiện tiếp xúc với công nghệ ngày càng sớm và hiện đại hơn. Ở bất cứ đâu, không khó để bắt gặp hình ảnh một cô bé hoặc cậu bé ngồi chăm chú cầm chiếc điện thoại thông minh, máy tính bảng để chơi, không quan tâm đến mọi thứ xung quanh. Đặc biệt, trải qua thời kỳ hai năm sống chung với dịch Covid-19, các hình thức giáo dục cũng được chuyển sang phương thức học trực tuyến. Thế nên, thời gian các con tiếp xúc với công nghệ, với internet càng tăng rõ rệt. Không ít trẻ tầm 4, 5 tuổi dù tiếng Việt nói chưa sõi nhưng lại có thể phát âm một số từ bằng tiếng Anh rõ ràng, mạch lạc dù chỉ nghe những bài hát trên Youtube. Công nghệ cũng mở ra cho các con một không gian mới, giúp các con tiếp cận với thế giới một cách dễ dàng hơn, học tập cũng dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, cái gì cũng có tính hai mặt của nó. Việc quá lệ thuộc vào điện thoại thông minh, máy tính bảng hiện nay ở một số trẻ đang gây ra nhiều vấn đề, ảnh hưởng tới đời sống cũng như sự phát triển tâm sinh lý của trẻ. Rất nhiều trẻ em hiện nay có nguy cơ lệ thuộc hoặc mắc chứng nghiện công nghệ, mọi sinh hoạt thường ngày như ăn uống, ngủ nghỉ, vui chơi… đều gắn liền với điện thoại thông minh. Nhiều trẻ do từ bé đã được ba mẹ cho tiếp xúc với điện thoại nên khả năng nhận thức thế giới chung quanh bị hạn chế, mọi thứ nghe nhận được đều xuất phát từ chiếc smartphone nhỏ bé nhưng đầy tính năng. Vì vậy, nhiều khi thế giới của con chỉ gói gọn trong chiếc màn hình vài inch, còn mọi thứ diễn ra chung quanh đều không được các con tiếp nhận, xử lý. Các hoạt động thể chất lại càng không được phát triển.
NGUYÊN TẮC GIÁO DỤC CON CÁI THỜI ĐẠI 4.0
Trong thời đại công nghệ số thay đổi đến chóng mặt như hiện nay, nếu ba mẹ không quan tâm, chăm lo và giáo dục con cái một cách khoa học, chính xác sẽ có thể dẫn đến những hậu quả khó lường. Hãy cùng tìm hiểu các nguyên tắc giáo dục con cái cùng SunUni Junior nhé.
Làm gương cho con
Trẻ con có xu hướng bắt chước người lớn rất nhanh. Những năm tháng đầu đời, các con chịu sự ảnh hưởng nhiều nhất từ việc gần gũi và học theo những hành động của ba mẹ. Bởi vậy, mọi lời nói, việc làm, cử chỉ… của các bậc phụ huynh trong giai đoạn này đều quyết định tới suy nghĩ, hành động, lối sống… của trẻ sau này.
Vì thế, nếu ba mẹ muốn con chăm chỉ đọc sách, hạn chế xem các thiết bị điện tử thì bản thân hãy làm y như vậy. Hãy dành những khoảng thời gian rảnh để cùng con đọc sách, trò chuyện hay đơn giản là ra ngoài chơi. Hãy thay đổi từ chính bản thân để làm tấm gương trực quan cho con.
Quy định thời gian sử dụng các thiết bị công nghệ
Đưa ra quy định thời gian giới hạn dùng đồ công nghệ mỗi ngày của con chính là bí quyết nuôi con thời đại 4.0 mà ba mẹ cần ghi nhớ. Ba mẹ nên quy định rõ, một ngày con sẽ được sử dụng thiết bị công nghệ, internet trong thời gian tối đa là bao lâu. Nếu con làm sai có thể phạt và con tuân thủ quy tắc liên tục thì ba mẹ cũng có thể thưởng cho con. Phần thưởng nên là chơi cùng con, cho con ra ngoài chơi, tới khu vui chơi, các hoạt động ngoài trời…thay vì tăng thêm thời gian sử dụng thiết bị công nghệ.
Khuyến khích con nên tham gia các hoạt động xã hội
Áp lực về học tập cũng như sự bận rộn công việc của ba mẹ sẽ khiến cho con không được tiếp xúc và tìm hiểu nhiều về thiên nhiên cũng như các vấn đề về xã hội. Các ba mẹ có thể đăng ký cho con mình các lớp học ngoại khóa, các môn thể thao và các môn năng khiếu. Bên cạnh đó, cố gắng dành nhiều thời gian chơi với con hơn, đưa bé đi chơi hoặc tới chơi nhà họ hàng có trẻ nhỏ để các bé cùng chơi với nhau thay vì tiếp xúc công nghệ.
Đọc sách cùng con
Đọc sách là một kỹ năng sống cần thiết giúp cho con trong mọi lứa tuổi mở mang hiểu biết. Và để khuyến khích con đọc sách, ba mẹ nên là bạn đồng hành cùng con. Hãy cùng con đọc sách và khích lệ con tóm tắt lại các sự việc trong chuyện, rồi đúc kết bài học từ câu chuyện cả tích cực và tiêu cực. Trong thời đại công nghệ 4.0, đọc sách không chỉ dưới hình thức sách truyện in ấn mà có thể sử dụng các ứng dụng sách nói cũng là một trải nghiệm thú vị cho trẻ.
Dạy cho con kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả
Kỹ năng làm việc nhóm là một trong những kỹ năng cần thiết cho con trong xã hội hiện tại. Để giúp cho con hiểu thêm về tầm quan trọng của làm việc nhóm, ba mẹ có thể thiết kế một số trò chơi nhóm đơn giản tại nhà. Và trò chơi có sự tham gia của mọi thành viên trong gia đình, phân công nhiệm vụ một cách rõ ràng. Bằng cách này, ba mẹ sẽ dạy cho trẻ cách nhìn toàn diện với những quan điểm, suy nghĩ trái chiều và tăng thêm kỹ năng phán đoán cho con.
Tác động đến sự tò mò và ham học hỏi của con
Hãy đặt cho con 1000 câu hỏi tại sao, và cùng con giải đáp mỗi ngày. Thường khi gặp một câu hỏi, con sẽ có sẵn câu trả lời trong đầu, mặc dù nó không thực tế. Nhưng hãy khuyến khích trẻ nói ra và tư duy để giải thích vấn đề. Hãy cùng con đọc thật nhiều sách, đến thật nhiều nơi, thấy thật nhiều thứ để cho con thấy thế giới ngoài kia là vô cùng bao la và vẫn đang đợi con khám phá.
Kết nối gia đình chính là bí quyết giáo dục con cái thời 4.0
Gia đình là nền tảng và tiền đề cho sự phát triển của trẻ. Mỗi ngày, ba mẹ nên cố gắng dành thời gian để trò chuyện với con nhiều hơn, để hiểu và phát hiện những tính cách cần được uốn nắn của con. Tốt nhất là tạo thói quen cùng tất cả thành viên nấu ăn, dọn dẹp, rửa chén và trò chuyện sau bữa tối thay vì ăn cơm ngoài và mang công việc ở công ty về nhà rồi để con tự chơi một mình
Sự phát triển của công nghệ 4.0 và sự ảnh hưởng đến nề nếp, thói quen sinh hoạt của con là điều không thể tránh khỏi. Thay vì cấm đoán, ba mẹ hãy là người đồng hành giáo dục con và cùng con phát triển đúng định hướng. Có như vậy, con có thể tự tin trưởng thành, có được vốn sống dày dặn và sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn trong tương lai. Hãy hành động ngay từ hôm nay để con hiểu rằng với ba mẹ con là điều đáng quý nhất.
